De alwetende verteller in De vos, laten we hem Frederick Forsyth noemen, is geen neutrale observator, maar een commentator. De westerse geheime diensten, zo meent hij, blunderden zo erg dat het wel lijkt alsof zij verantwoordelijk waren voor de aanslagen op de WTC-torens. Tony Blair liet een 'smerig' dossier vervalsen waaruit moest blijken dat Irak massavernietigingswapens had. De Russische president - die niet bij naam wordt genoemd - omschrijft hij als een 'kleine, voormalige schurk van de geheime politie met kille ogen en een voorkeur voor homo-erotische foto's van zichzelf met ontbloot bovenlijf'. Het communisme heet 'het gestoorde geloof'. Het lijkt alsof Forsyth nog één keer wil laten weten hoe hij tegen de dingen aankijkt, nadat hij in zijn autobiografie The outsider (2015) eindelijk had toegegeven dat hij voor de Britse MI6 had gewerkt toen hij in de jaren zestig als journalist de burgeroorlog in Biafra versloeg. Over de al even naamloze Amerikaanse president blijft hij op de vlakte, net als over de Brexit. Dat is opvallend, want Forsyth was jarenlang een bekend voorstander van de Britse uitstap uit de EU.

Goudhaantje

Het verhaal van De vos heeft veel weg van de film WarGames, waarin een jongeman de supercomputer van de Amerikaanse regering hackt en zo een nucleaire oorlog dreigt te ontketenen. Bij Forsyth slaagt een Engelse autistische jongen erin om alle gesofisticeerde firewalls te omzeilen van de supercomputer van de NSA, de Amerikaanse nationale veiligheidsdienst. Het boek opent met de arrestatie van hem en zijn familie. De Amerikaanse regering vraagt om zijn uitlevering, maar de Engelse geheime dienst beseft dat ze een goudhaantje in handen heeft. Even later wordt het besturingssysteem van een hypermodern Russisch vliegdekschip ontregeld zonder dat de dader een spoor achterlaat, en dat is nog maar het begin van talloze sabotageacties waarbij de leiders in Moskou, Washington, Jeruzalem, Teheran en Pyongyang eerst boos en daarna heel onzeker worden of hun geheimen nog wel veilig zijn. Een spion oppert zelfs dat de geheime diensten beter opnieuw hun boodschappen met potlood en papier kunnen doorspelen omdat het internet toch zo lek is als een zeef en door whizzkids kan worden gekraakt.

Geen schoonschrijverij

Forsyth debuteerde in 1971 briljant met De dag van de Jakhals, een roman over een mislukte aanslag op de Franse president De Gaulle, die nog altijd een ijkpunt is binnen het misdaadgenre. Sindsdien schreef hij een dozijn spannende en uitmuntend gedocumenteerde spionageromans. Aan schoonschrijverij doet Forsyth niet; voor mooie metaforen, uitgesponnen beschrijvingen en diepgravende psychologische portretten ben je bij hem aan het verkeerde adres. Soms lijkt De vos eerder op de samenvatting van een tv-reeks dan op een roman. Het verhaal moet zo spaarzaam en efficiënt mogelijk worden verteld. Maar je blijft lezen omdat Forsyth weet waarover hij schrijft en intrigerende wendingen inbouwt, waaronder een geniale manier om een verrader te ontmaskeren. Maar de boodschap primeert. Forsyth wil vooral waarschuwen voor de manier waarop schurkenstaten de nieuwe media inzetten om onze westerse democratieën onder druk te zetten. Dus mag en moet er keihard worden teruggeslagen. Niet voor niets eindigt dit boek in Noord-Korea, waar de massa's hun dictator niet langer toejuichen, maar uitjouwen. Een 'Ceauscescumoment' is niet veraf.

Vertaald door Guus van der Made, Bruna, 20,99 € (e-book 14,99 €). Oorspronkelijke titel: 'The fox'.

Verberg tekst

Het onmogelijk gedachte gebeurt toch: de computers van de National Security Agency in Maryland worden gehackt. De hacker blijkt een Britse tiener met het syndroom van Asperger te zijn. De Amerikanen eisen zijn uitlevering, maar de Britten besluiten zijn vaardigheden te benutten tegen vijandige regimes. Zo laat men als tegenmaatregel tegen moordaanslagen een Russisch oorlogsschip aan de grond lopen, wordt een Iraanse uraniumverrijkingsfabriek ontregeld en wordt het Noord-Koreaanse raketprogramma een slag toegebracht. De Russische geheime dienst zint natuurlijk op wraak, maar de Britse ex-spion Sir Adrian Weston probeert ze steeds een slag voor te blijven. Een knap opgebouwde thriller met een razend knap uitgewerkte intrige. Het verhaal is ook vaardig en met veel informatieve details ingepast in hedendaagse politieke situaties en problemen. Forsyth (1939) zet Adrian Weston overtuigend neer als een slimme, vooruitziende man. De geniale hackende tiener is ook een sterk gegeven in deze meeslepend vertelde thriller. De auteur, zelf oud-spion, is bekend van onder meer ‘De dag van de Jakhals‘. Verberg tekst