De boekendief begint in 1939 als Liesel Meminger in Duitsland op reis is met haar moeder en haar kleine broertje. De moeder kan niet voor de kinderen zorgen en brengt hen naar een pleeggezin. Onderweg overlijdt Liesels broertje Werner terwijl haar moeder op de trein een dutje doet. Bij de begrafenis raapt Liesel stiekem een doodgravershandboek op van degene die haar broertje begraaft. Het is haar eerste 'gestolen' boek, en er zullen er nog volgen: boeken spelen een centrale rol in het verhaal. De tienjarige Liesel wordt ondergebracht in het huis van de familie Hubermann in Molching, een klein stadje in de buurt van München. Rosa en Hans Hubermann hebben twee volwassen kinderen. Hans is schilder-behanger en speelt accordeon in zijn vrije tijd, moeder Rosa scheldt erop los maar heeft een warm hart. Geleidelijk aan begint Liesel zich thuis te voelen. Ze is nooit veel naar school gegaan, haar pleegvader Hans leert haar lezen. Omdat Liesel 's nachts dikwijls nachtmerries heeft waarin haar broertje keer op keer dood gaat, begint Hans samen met haar 's nacht te lezen. Het is het begin van een levenslange passie voor boeken. Liesel sluit al snel vriendschap met kinderen uit de buurt. Rudy, haar buurjongen die dweept met de zwarte atleet Jesse Owens, is haar beste vriend. Ze ondernemen samen tochten waarop ze eten stelen. En soms ook een boek. Haar leven verandert grondig als Hans en Rosa Hubermann onderdak verlenen aan een Joodse onderduiker met de naam Max Vandeburg. Max' vader heeft het leven van Hans gered tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen ze beiden soldaat waren. De Hubermanns verstoppen hem in de kelder. De kleine Liesel raakt erg gehecht aan Max, en wanneer hij zwaar ziek is, wijkt ze nauwelijks van zijn ziekbed. Voor Max is Liesel zijn contact met de buitenwereld. Zij vertelt hoe het buiten is, welk weer het is en wat ze doet. Daarnaast zoekt ze op straat naar kranten voor Max. Op die manier doorbreekt ze sleur van het leven in de donkere kelder. Intussen komt de realiteit van de oorlog alsmaar dichter: het verplichte lidmaatschap van de Hitlerjügend, de boekverbrandingen, honger en schaarste, de Jodentransporten naar het nabijgelegen Dachau, de bombardementen...
Is dit dan het zoveelste boek over de opkomst van het nazisme, de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog? Ja en neen. Wat De boekendief bijzonder maakt, is de keuze van Markus Zusak voor de Dood als verteller. Door die keuze wordt afstand genomen van de oorlogsgruwel én wordt die gruwel nog aangrijpender. De Dood als verteller legt een waas van troost over de wreedheden die Liesel, Max Vandeburg, Rosa en Hans Hubermann en alle andere mensen te verduren krijgen. Hij transformeert de belevenissen van Liesel en de anderen tot een bitterzoet, grimmig sprookje, waarvan de sfeer herinnert aan Benigni's 'La vita è bella'. Zusak verdiende eerder zijn sporen als jeugdauteur. Met De boekendief mikt hij zowel op jongeren als op volwassen lezers. Het resultaat is een sterk boek dat een breed publiek verdient. [Geert Swaenepoel] Verberg tekst

Nadat haar moeder waarschijnlijk is opgepakt vanwege communistische sympathieën, worden de Duitse Liesel Meminger (9) en haar broertje in 1939 in een pleeggezin geplaatst. Als Werner onderweg sterft, komt Liesel alleen aan in Molching bij München bij de oudere Hubermanns: de aardige anti-Nazi huisschilder Hans en zijn ontevreden vrouw Rosa. Hans leert Liesel lezen, waardoor boeken voor haar zo belangrijk worden dat ze ze soms steelt. Eind 1940 duikt de zoon van een joodse kennis van Hans bij hen onder en er groeit een band tussen Max en Liesel. Na een bombardement in 1943 is Liesel de enige in de straat die nog leeft. Ze gaat op zoek naar Max. De Australiër (1975), zoon van Duits-joodse emigranten, schreef eerder enkele bekroonde tienerromans. Deze goed vertaalde roman voor volwassenen en jongeren vanaf ca. 15 jaar werd een internationaal succes. Het meeslepende verhaal vertelt niet alleen heel beeldend hoe de Tweede Wereldoorlog zich ontwikkelde, maar ook hoe groot de kracht van boeken/woorden kan zijn. Verberg tekst

'De Boekendief' is een bijzonder boek. Het vertelt over de tweede wereldoorlog in de periode 1939-1943. Het bijzondere zit 'm in de verteller. In dit boek is de Dood aan het woord, een bevoorrechte getuige, zeker in oorlogstijd. Soms blijft een bepaald iemand het pad van de Dood kruisen en als het een speciaal iemand is, dan herkent de dood haar en in zeldzame gevallen raakt hij in de ban van die persoon. Zo iemand is Liesel Meminger. De eerste kennismaking van de Dood met Liesel was in de trein op weg naar het zuiden in januari 1939. Liesel is met haar moeder en zieke broertje op weg naar een pleeggezin. De vader van de kinderen was communist en daardoor staatsvijand. Het jongetje sterft en Liesel en haar moeder begraven hem in een klein stadje langs de spoorlijn. Een van de grafdelvers verliest een klein zwart boekje met als titel 'Het doodgravershandboek'. Liesel neemt het mee. Dat is de eerste stap in haar carrière als boekendief. Als ze ermee stopt, zal ze veertien boeken hebben, waarvan zes gestolen. In Molching, nabij München, wordt Liesel ondergebracht bij de familie Hubermann in de Himmelstrasse. Hans Hubermann is een zachte man, een huisschilder die naarmate de oorlog vordert steeds minder werk krijgt. Hij is ook een goed accordeonspeler. Rosa Hubermann is een ruwe bolster met een heel zachte kern. Hun twee kinderen zijn de deur uit en ze maken plaats voor Liesel die op dat moment bijna tien jaar is. Liesel kan niet lezen en moet op school bij de kleuters zitten. 's Nachts heeft ze nachtmerries en ze plast in het begin vaak in bed. Hans komt haar dan troosten en leest voor uit 'Het doodgravershandboek'. Hij leert Liesel lezen en schrijven in de kelder op de muur. Ze is gebeten door woorden en leert zeer vlug. In de buurt speelt Liesel met de kinderen. Eén jongen, Rudy Steiner, is haar beste vriend. Het is ontroerend hoe Rudy er overal en altijd voor Liesel is. De kus waar hij zo naar verlangde zal hij postuum krijgen. Liesel is getuige van een boekverbranding en redt een boek uit de as. Hans, die in de eerste wereldoorlog vocht, moet niet hebben van het nazisme maar moet zeer voorzichtig zijn. Op een dag komt er een haveloze jongeman aankloppen. Het is de jood Max Vandenburg. Hans en de vader van Max vochten samen in de eerste wereldoorlog. Max' vader leerde Hans accordeon spelen voor hij sneuvelde. Hans ging de familie van zijn vriend opzoeken en zo kwam Max aan zijn adres. Max wordt onderduiker in de kelder van de Hubermanns. Liesel kan het bijzonder goed vinden met Max. Ze delen de liefde voor boeken. De burgemeestersvrouw waarbij Liesel de was ophaalt, weet van haar boekenliefde en laat haar binnen in haar bibliotheek. Een schatkamer waaruit Liesel enkele boeken zal stelen. De jodentransporten naar Dachau passeren door Molching. Hans, Liesel en Rudy kunnen hun weerzin moeilijk verbergen. Eén keer grijpt Max in en helpt een jood. Pas daarna beseft hij dat hij Max in gevaar gebracht heeft. Max moet weg en laat een boek achter dat hij voor Liesel geschreven heeft: 'De Woordschudder'. Enkele bladzijden en tekeningen eruit staan in dit boek tussen pagina's 453 en 460. Van dan af speurt Liesel alle transporten af op zoek naar Max. En op een keer zal ze hem zien. Hans wordt als straf opgeroepen om puin te ruimen in gebombardeerde Duitse steden. Die bombardementen worden steeds heviger en op een dag is de Himmelstraat aan de beurt. Het is dan dat de Dood haar boek 'De boekendief' vindt. Ondanks haar liefde voor boeken haat Liesel soms woorden die het mogelijk maken dat zoveel mensen iemand als Hitler kunnen volgen. Het boek bestaat uit negen delen en een epiloog. Het is even wennen aan de springerige stijl doorspekt met adjectieven en aan de vele voorspellingen, mededelingen en tussenzetsels. De gebeurtenissen waarbij de Dood afwezig was, haalt hij uit Liesels boek 'De Boekendief'. Het verhaal verspringt daardoor vaak van gezichtspunt. Het tijdverloop is niet chronologisch, het kan gaan van januari naar december en dan naar maart maar wel telkens binnen één jaar. Het verhaal van Liesel grijpt je sterk aan, de gruwelijke feiten worden vaak ironisch en dikwijls zelfs met humor beschreven. In dit boek komen naast de bekende griezels ook zoveel mooie mensen voor. Het zwarte oorlogsbeest wijkt terug voor de groeiende liefde tussen Rudy en Liesel. Voor de manier waarop Liesel bange mensen door voorlezen kalmeert in de schuilkelder. Voor Hans en Rosa en de familie Steiner, en Max en de burgemeestersvrouw en ... Dit is niet meteen een jeugdboek maar kan door ervaren lezers ouder dan zestien gelezen worden.

Verberg tekst