De ik-figuur, Pelgrim, een spion van de Amerikaanse inlichtingendienst. De Saraceen, die na een traumatische gebeurtenis in zijn jeugd in Saoedi-Arabië de Amerikaanse gemeenschap wil uitroeien. Een gruwelijke moord in New York.

In het Midden-Oosten bedenkt de Saraceen een verschrikkelijk wapen om de Amerikaanse bevolking te treffen. Hij wordt ontmaskerd bij een test van zijn 'moordwapen' maar kan ontsnappen. Een spoor leidt naar Turkije.

Pelgrim wordt als CIA-agent naar Turkije gestuurd om de Saraceen op te sporen voor hij zijn afgrijselijk plan ten uitvoer kan brengen.

Een beklijvende dikke turf. Beangstigend actueel. Voor non-stoplezers.

Katrien Van Cauwenberghe
Boekhandel Beatrijs, Oudenaarde
confituurboekhandels.be

Terry Hayes, Ik ben Pelgrim, A.W. Bruna, 704 p., 15 euro.

RV ■

THRILLER - Als scenarioschrijver stond Terry Hayes achter films als Mad Maddox 2, Dead Calm en From Hell. Zijn debuut, een vuistdikke thriller van 735 bladzijden, draait om Pelgrim en de Saraceen. Pelgrim is een Amerikaanse meesterspion met pensioen in Parijs. De Saraceen was als tiener in Saoedi-Arabië getuige van de onthoofding van zijn vader en heeft gezworen wraak te nemen. Ook Pelgrim heeft een onverteerd verleden en blijkt de enige man te zijn die de Saraceen kan tegenhouden.

Dat de twee eenzame wolven elkaar zullen ontmoeten, ligt voor de hand. Klein verschil: de Saraceen speelt solo, Pelgrim heeft de machtige geheime diensten achter zich. Handig voert Hayes ons door het Midden-Oosten, werkt hij met flashbacks en flashforwards. Al even handig houdt hij de biologische ramp die Amerika bedreigt permanent op de achtergrond en herinnert hij in het verhaal aan 9/11 en de Holocaust. Eigenlijk zitten er in Ik ben Pelgrim genoeg verhaallijnen voor drie romans en lijkt het boek geschreven om er ook een televisieserie van te maken.

Stilistisch is Hayes geen grootmeester, maar toch slaagt hij erin om in zijn debuut meer dan een eeuw misdaadliteratuur te verwerken. Je vindt zonder moeite elementen van Poe, Conan Doyle, Chandler, Ludlum, Le Carré en Forsyth terug in de plot. Gruwel, actie, techniek, romantiek, noir, zelfs humor: noem maar op. Slim construeert Hayes het verhaal rond twee individuen, het gaat nooit over terroristische groepen of landen. Wel schrijft hij bijna altijd vanuit het Amerikaanse perspectief en gaat zijn sympathie vooral naar Pelgrim, ook al staat die open voor gruwel en geweld. Dat maakt het verhaal wat onbetrouwbaar. Naar het einde toe krijg je wel wat empathie voor de Saraceen. Maar van de prachtige paranoia, onzekerheden, leugens en morele ambiguïteit die ons zo lief zijn bij John Le Carré, is bij Hayes weinig sprake. Spanning komt op de eerste plaats en daar is eigenlijk niets mis mee.

Terry Hayes, Ik ben Pelgrim, A.W. Bruna, 735 p., 19,95 euro.

Vertaling: Henk Popken.

FRED BRAECKMAN ■

Verberg tekst

Terry Hayes verdiende zijn strepen als scenarist van een aantalMad Max-films enPayback, niet meteen de sterkste film waarin Mel Gibson acteerde. Op 62-jarige leeftijd debuteerde hij in 2013 als thrillerauteur. Als we de blurb op het omslag van de vertaling moeten geloven isIk ben Pelgrim de enige thriller die je dit jaar moet lezen.

De Pelgrim uit de titel is een Amerikaanse superspion. Ooit werkte hij voor de Division, een uiterst geheime organisatie die deed wat de CIA en andere overheidsdiensten niet mochten doen. Hij is geniaal, meedogenloos en absoluut gefocust op wat moet gebeuren. Hayes neemt de tijd om zijn levensloop te schetsen. Pelgrim is een beschadigd mens. Zijn moeder werd vermoord; hij werd door een miljonair geadopteerd; hij is verslaafd geweest aan alle mogelijke drugs en hij heeft in naam van de Amerikaanse regering veel smeerlapperij uitgehaald. Net wanneer hij zich uit het actieve spionnenleven wil terugtrekken, wordt op hem een beroep gedaan om de Saraceen op te sporen en uit te schakelen.

24

De Saraceen is de terroristische evenknie van Pelgrim en ook zijn levensloop en toenemende radicalisering schetst Hayes uitvoerig. Zijn haat tegen Amerika is zo groot dat hij het land wil vernietigen. Daarvoor steelt hij het pokkenvirus, het dodelijkste virus dat de mensheid ooit bedreigde.

Ik ben Pelgrim is als een goede jaargang van24, de spannende tv-reeks waarin Kiefer Sutherland Amerika steevast redt van een monsterachtige aanslag.24 was hoegenaamd niet realistisch, maar had genoeg cliffhangers om de kijker constant op het puntje van zijn stoel te houden. Ook Hayes weet perfect hoe hij spannende wendingen moet inbouwen. Hij kiest voor een bijna onzichtbare verteller, Pelgrim, die alles mondjesmaat onthult en het verhaal subtiel manipuleert. Spannend is het boek zeer zeker maar geloofwaardig niet altijd. De scène waarin Pelgrim de ogen van een man steelt om binnen te geraken in de streng beveiligde bunker waar het pokkenvirus wordt bewaard, doet de wenkbrauwen fronsen.

Een van de zaken waar auteurs veel moeite mee hebben, is het schrijven van sterke actiescènes. Hayes zou daarover meteen een masterclass kunnen geven. Hij denkt filmisch en schrijft filmisch.Ik ben Pelgrim heeft vaart en is afwisselend genoeg om de lezer vele honderden bladzijden lang mee te nemen tijdens Pelgrims uitputtende zoektocht naar de Saraceen.

9/11

Ik ben Pelgrim is vooral boeiend omdat Hayes erin slaagt om de zoektocht van Pelgrim naar de Saraceen te kaderen in een bredere geschiedenis uitmondde in de aanslagen van 11 september 2001 in New York. De enige assistent van Pelgrim is trouwens een flik die de gruwel overleefde en zich die dag heldhaftig gedroeg. Hoe Pelgrim en die politieman elkaar ontmoeten, is goed bedacht maar ook totaal ongeloofwaardig. Mooi is dan weer hoe Hayes het verhaal verlegt van New York naar Afghanistan en de geschiedenis van de Russische invasie in Afghanistan, de opkomst van de Taliban en Al-Qaeda in het verhaal verweeft. Dat doet hij genuanceerd, hoewel hij niet vies is van enig Amerikaans patriottisme.

Ik ben Pelgrim is niet de thriller van het jaar. Het is wel een vakkundig gecomponeerd en spannend verteld verhaal dat ondanks de lengte nooit verveelt. Hayes' stijl is sober en adequaat. Zijn research is uitputtend zonder dat het verhaal eronder gebukt gaat. En Pelgrim is een intrigerend en complex personage. Hij vraagt zich constant af waarom hij vaak moet zondigen tegen de waarden die de VS zo hoog in het vaandel draagt om diezelfde natie te beschermen.

TERRY HAYES

Ik ben Pelgrim.

Vertaald door Henk Popken, Bruna, 735 blz., 19,95 ? (e-boek 12,95 ?). Oorspronkelijke titel: 'I am Pilgrim'.

De auteur: Engelse scenarist van actiefilms die debuteert met een vuistdikke spionageroman.

Het boek: een superspion jaagt op een superterrorist die de volledige bevolking van de VS wil vernietigen met het pokkenvirus.

ONS OORDEEL: hier en daar ongeloofwaardig maar absoluut spannend.

¨¨¨¨è

John Vervoort ■

Verberg tekst

'Pelgrim' is als psychologiestudent de perfecte kandidaat voor een geheime dienst die alle andere Amerikaanse geheime diensten controleert. De 'Division' werd ooit opgericht door de Kennedy's, omdat zelfs een president zijn spionagediensten nooit mag vertrouwen. Pelgrim is slim, hij is een einzelgänger en hij is beschadigd door zijn jeugd. Zijn vader verdween, zijn moeder werd vermoord. In zijn adoptiegezin leert hij hoe hij een masker moet opzetten. Zijn enige zwakke plek zijn drugs, maar ook die gebruikt hij alleen en gedisciplineerd.

Na een bikkelharde blitzcarrière bij de Division neemt Pelgrim ontslag. Hij schrijft een boek over forensische onderzoekstechnieken waarin hij de perfecte onoplosbare moord beschrijft. Tot iemand zijn raadgevingen tot in de puntjes volgt en Pelgrim in een smoezelige hotelkamer het verminkte en onidentificeerbare lichaam van een vrouw ziet liggen. Pas helemaal op het einde komt Pelgrim de moordenares op het spoor, maar intussen is hij de halve wereld rondgereisd (van Turkije en Saudi-Arabië tot Afghanistan en Bulgarije) op de hielen van de 'Saraceen'. Die is erop uit om Amerika met een bioterroristische aanval naar de verdoemenis te helpen. De Saraceen is overigens een buitengewoon intelligente man, ver van het bebaarde terroristencliché.

Schrijver Terry Hayes is niet vies van een hoofdstuk of personage meer of minder en spat de adrenaline en het testosteron naarstig in het rond, maar hij houdt de teugels van zijn thriller ook strak in de hand. Net als John Le Carré voedt hij je paranoia over de smeerlapperij, ontvoeringen en executies die geheime diensten overal ter wereld begaan. En toch zijn de hoofdpersonages niet alleen meedogenloos of hard-boiled. Hayes geeft hen ook een merkwaardige gevoeligheid mee waardoor het verhaal extra spankracht krijgt. Voeg daarbij nog de vette dialogen en een lesbische subplot en je krijgt meer dan 700 bladzijden waar voor je geld.

JOHANNA SPAEY

IK BEN PELGRIM *****

Terry Hayes, Bruna (originele titel: I Am Pilgrim), 736 blz., ? 15.

JOHANNA SPAEY ■

Verberg tekst

Hayes brengt met Ik ben een pelgrim een sterk verhaal met twee hoofdpersonages die tot de verbeelding spreken. Enerzijds is er de man met de codenaam ‘Pelgrim’. Zijn echte naam is van weinig belang: wat telt, is zijn talent om gebeurtenissen te reconstrueren op basis van achtergelaten sporen, zijn unieke expertise op het gebied van forensisch onderzoek, waarover hij onder een pseudoniem een boek heeft geschreven. Wanneer in een gore hotelkamer in New York een moord wordt gepleegd waarbij een beschrijving uit zijn eigen boek als handleiding is gebruikt, wil Pelgrim koste wat het kost de dader vinden. Maar dat moordonderzoek is slechts een nevenplot. Uiteindelijk zal Pelgrim zijn vroegere carrière bij de geheime dienst voortzetten, in een strijd tegen de terroristische plannen van het tweede hoofdpersonage.
Dat tweede centrale personage kennen we gedurende het grootste deel van het boek alleen onder de codenaam ‘de Saraceen’. Hij is een Saudi-Arabische man wiens vader publiekelijk onthoofd werd toen hijzelf nog een kind was. De Saraceen wil wraak nemen op de machthebbers van zijn vaderland, via een aanslag op de grote bondgenoot van Saudi-Arabië: de Verenigde Staten. Het is het begin van een bewogen leven: de Saraceen vecht samen met andere moedjahedien in Afghanistan tegen de Russen, volgt een medische opleiding en werkt als arts in een vluchtelingenkamp in de Gazastrook, en ontwikkelt zich tot slot op basis van internetinformatie tot expert in de virologie en in het genetisch modificeren van virussen. Zijn ultieme doel: een variant van het uitgeroeide pokkenvirus op Amerika loslaten die resistent is tegen alle bestaande vaccins. Pelgrim staat voor de grote uitdaging om erachter te komen wie de Saraceen is.
Tijdens de eerste honderden pagina’s houdt Ik ben pelgrim de lezer aan zijn stoel gekluisterd. Het verteltempo ligt hoog en de grote hoeveelheid informatie doet vermoeden dat Terry Hayes uitgebreid onderzoek heeft gedaan om dit boek te kunnen schrijven. Elk onderwerp is gedocumenteerd en elke locatie wordt zo filmisch beschreven dat de lezer het zich allemaal levendig kan voorstellen.
Storend aan het boek is het vertelperspectief: het hele verhaal wordt verteld door Pelgrim. Die spreekt meestal in de eerste persoon, maar schakelt soms plots over naar de derde persoon om de belevenissen van andere personages te beschrijven. Het is echter niet duidelijk of Pelgrim fantaseert en dus een onbetrouwbare verteller is, of dat we te maken hebben met een alwetende verteller, die dan niet Pelgrim zelf kan zijn aangezien een personage nooit alwetend is.
Daarnaast maakt Hayes zich ook schuldig aan overdrijvingen en clichés. Zowel Pelgrim als de Saraceen zijn net iets té goed in wat ze doen. De Amerikanen zijn duidelijk ‘the good guys’ en alle personages uit de Arabische wereld ‘the bad guys’. Verder begint de ingenieus geconstrueerde plot uiteindelijk wat te vervelen.
Ik ben pelgrim is een boek waarin de lezer zich vele uren lang kan verliezen, als hij of zij zich niet te erg stoort aan een aantal punten van kritiek die in veel recensies tot nu toe verbazingwekkend onderbelicht bleven.
[Anja Goyens] Verberg tekst

In New York wordt een vermoorde vrouw aangetroffen. Het valt de auteur van een boek over forensisch onderzoek op dat de moordenaar zijn werk gebruikt heeft om identificatie van het slachtoffer te voorkomen. In Jeddah wordt een man onthoofd, reden voor zijn zoon om zich tot de radicale islam te bekeren en een plan uit te denken om de grote vijand (Amerika) een enorme slag toe te brengen. Hiertoe doet hij onderzoek naar virussen maar bij het testen ervan op gevangenen loopt het niet helemaal volgens plan. De Amerikaanse regering is nu gewaarschuwd voor het gevaar en stuurt zijn beste agent (codenaam Pelgrim, de auteur van het eerdergenoemde forensische boek) om de zoon op te sporen: een race tegen de klok. Dit is een omvangrijke thriller waarvan iedere pagina het lezen waard is. Een knap en vakkundig uitgewerkt plot, interessante, goed uitgediepte personages, spanning, actie op allerlei locaties. De auteur is goed ingevoerd in het werk en de werkwijze van geheime diensten en heeft zich verdiept in de diepere motivatie en redeneertrant van fanatieke islamterroristen. Als debuut meer dan geslaagd. Normale druk. Verberg tekst